Giấy khai sinh không chỉ là một giấy tờ pháp lý, mà còn là tấm vé quan trọng giúp trẻ được tiếp cận với các dịch vụ cơ bản như y tế, giáo dục và an sinh xã hội. Nhưng với hai chị em H. (11 tuổi) và V. (9 tuổi), việc có được “tấm vé” này lại là cả một hành trình dài đầy gian nan. 

Khó khăn chồng chất

Chị D., mẹ của hai em, một mình gồng gánh cả gia đình sau khi anh M., bố của các bé, đi cai nghiện vào đầu năm nay. Gánh nặng tài chính dồn hết lên vai chị khi phải dùng đồng lương ít ỏi từ công việc ở kho thực phẩm để trang trải không chỉ cho hai con mà còn cả người em trai chồng hiện đang chưa có công việc ổn định.   

Hoàn cảnh gia đình đặc biệt khiến quy trình làm giấy khai sinh trở nên vô cùng phức tạp. Khó khăn lớn nhất là việc cần phải có quyết định công nhận quan hệ cha - con của Tòa án. Điều này kéo theo hàng loạt thủ tục pháp lý tốn kém và mất nhiều thời gian, từ việc xét nghiệm ADN để xác nhận huyết thống, đến việc trích lục những giấy tờ đã thất lạc lâu năm.

Thiếu giấy khai sinh trong thời gian dài, cả hai em đều phải đối mặt với nguy cơ quá tuổi để nhập học. Phải đến khi em bé lớn 10 tuổi, em bé nhỏ lên 8 tuổi, các em mới bắt đầu được đi học lớp 1.

Đi qua gian khó

Sau khi tiếp nhận trường hợp của hai em vào tháng 8/2024, SCDI đã đồng hành cùng gia đình trong suốt quá trình làm giấy khai sinh, tìm kiếm sự hỗ trợ từ nhiều phía để giúp đẩy nhanh quá trình xin xác nhận từ Tòa án, đồng thời hỗ trợ chi phí xét nghiệm ADN để giảm gánh nặng tài chính cho gia đình.

Song song với đó, trong suốt thời gian chờ đợi, SCDI và các tình nguyện viên từ Hyundai Jump School cũng đã hỗ trợ các em tham gia sinh hoạt kỹ năng và kèm cặp học tập. Đặc biệt, nhà trường nơi các em sinh sống đã tạo điều kiện nhận các em vào học từ tháng 9/2024 dù chưa có giấy khai sinh để các em không lỡ dở việc học. H. và V. đều nhanh chóng hòa nhập với trường lớp, đạt được nhiều thành tích học tập tốt và có được sự tín nhiệm của thầy cô, bạn bè.

Ảnh: Nhà trường nơi các em sinh sống tạo điều kiện nhận hai bạn vào học dù vẫn đang chờ giấy khai sinh

Ảnh: 2 bạn nhỏ trong một buổi học cùng tình nguyện viên gia sư từ chương trình Hyundai Jump School

May mắn thay, UBND phường, tổ dân phố và các bên liên quan đã tích cực hỗ trợ, phối hợp để thúc đẩy phía Tòa án ưu tiên xử lý trường hợp của các bé. Cuối cùng, sau gần 9 tháng nỗ lực, vào giữa tháng 4 vừa qua, Tòa án đã ra quyết định công nhận quan hệ cha - con cho hai em. Vui mừng, chị D. đã nhanh chóng mang theo quyết định của Tòa án đến UBND phường để hoàn tất thủ tục đăng ký giấy khai sinh cho các con.

Ảnh: Chị D., mẹ của hai bé, hoàn tất thủ tục đăng ký giấy khai sinh cho hai con

H. và V. là hai trong số rất nhiều trường hợp trẻ thuộc dự án Cắt đứt Vòng xoáy của SCDI phải chịu nhiều thiệt thòi vì không có giấy khai sinh - điều kiện cơ bản để các em tiếp cận các dịch vụ thiết yếu như y tế hay giáo dục. Vì vậy, hỗ trợ giấy tờ tùy thân luôn là một trong những ưu tiên cốt lõi của dự án, giúp các em nhỏ có cơ hội tiếp cận giáo dục, tạo nền tảng để các em vươn lên thoát khỏi vòng xoáy đói nghèo.