Bản tin Môi trường cập nhật những tin tức về môi trường và các giải pháp bảo vệ Trái Đất. Cùng chung tay hành động vì một môi trường xanh - sạch - đẹp!

Thực hiện bởi đội ngũ Môi trường SCDI.

Khi nhắc tới nước ngọt, chắc hẳn nhiều người sẽ nghĩ ngay đến các nguồn nước sông, nước hồ, nước ngầm, hay nước đã đóng băng. Tên gọi chung cho những nguồn nước đó chính là blue water (tạm dịch: nước xanh dương). 

Tuy nhiên, trong bản nghiên cứu về giới hạn của hành tinh năm 2022, các nhà khoa học đã đo lường và đề xuất tên gọi cho một loại nước khác - green water (tạm dịch: nước xanh lá). Green water được dùng để chỉ lượng nước lưu trữ trong cây cối và đất sau khi nước bay hơi và gây mưa. Đây là nguồn nước dễ bị “ngó lơ” nhưng lại đóng vai trò cực kì quan trọng trong chu trình nước của trái đất.

Tình trạng hiện tại của green water ra sao?

Trong bản cập nhật mới nhất năm 2023 về các giới hạn của hành tinh của Stockholm Resilience Centre, giới hạn về green water đã vượt ngưỡng an toàn. Nói cách khác, những nơi vốn dĩ tồn tại nhờ độ ẩm như rừng mưa nhiệt đới đang dần trở nên khô cằn, trong khi nhiều khu vực vốn khô ráo lại xảy ra tình trạng đất ẩm bất thường kéo dài. Cả hai hiện tượng này đều nằm ngoài giới hạn tự nhiên, và hiển nhiên, đây không phải là một dấu hiệu tốt.

Hệ quả nghiêm trọng bao trùm

Biến đổi khí hậu và nạn phá rừng là những nguyên nhân chính khiến chu kỳ nước bị phá vỡ và làm cho đất ngày càng trở nên khô cằn. Nếu tình trạng này tiếp tục, thì những khu rừng mưa nhiệt đới như Amazon - nơi vốn được coi là “lá phổi xanh” của Trái đất - sẽ dần chạm đến điểm giới hạn. Khi đó, những khu rừng này sẽ chuyển đổi từ rừng mưa thành xavan. Hơn nữa, lượng CO2 được lưu giữ trong cây cối và đất bấy lâu nay sẽ thoát ra ngoài khí quyển, làm cho tình trạng nóng lên toàn cầu càng tồi tệ hơn.

Chưa dừng lại ở đó, tình trạng xáo trộn của green water còn ảnh hưởng trực tiếp đến cuộc sống của con người, đặc biệt là khu vực thành thị. Khi mưa rơi xuống những thành phố thiếu vắng cây xanh và mặt nước, nước mưa sẽ cứ thế bốc hơi hoặc thoát đi khu vực khác mà không kịp ngấm vào đất. Điều này góp phần tạo ra hiệu ứng “đảo nhiệt đô thị” (urban heat island), khiến cho các thành phố ngày càng trở nên nóng hơn vào mùa hè. Hệ quả là chất lượng cuộc sống ngày càng suy giảm, đặc biệt với những nhóm người dễ bị tổn thương trước các hiện tượng thời tiết khắc nghiệt.

Ảnh: Hiện tượng "đảo nhiệt đô thị" khiến các thành phố càng nóng hơn vào mùa hè

Chúng ta có thể làm gì?

Để những hệ lụy trên không trở nên nghiêm trọng hơn, mỗi cá nhân đều có thể bắt đầu từ những hành động đơn giản nhất như:

• Gián tiếp đóng góp vào việc ngăn chặn phá rừng: Giảm việc sử dụng giấy trong các hoạt động hàng ngày. Khi nào có thể, hãy chọn sử dụng các sản phẩm giấy có chứng nhận FSC.
• Sử dụng nguồn nước một cách tiết kiệm và hợp lý: Tắt vòi nước khi không sử dụng, tận dụng nước rửa rau để tưới cây, v.v.
• Không thải rác hay các chất hóa học ra ao, hồ, sông suối.
• Giảm sử dụng các chất tẩy rửa gia dụng có chứa quá nhiều chất hóa học và thay bằng các sản phẩm có nguồn gốc tự nhiên.

Ảnh: Tiết kiệm nước để bảo vệ tài nguyên quý giá của hành tinh

Nước là nguồn sống quý giá, không chỉ nuôi dưỡng con người mà cả hành tinh này. Hãy cùng nhau bảo vệ nguồn nước ngay hôm nay, vì một tương lai xanh cho tất cả chúng ta!