Bản tin Môi trường cập nhật những tin tức về môi trường và các giải pháp bảo vệ Trái Đất. Cùng chung tay hành động vì một môi trường xanh - sạch - đẹp!

Thực hiện bởi đội ngũ Môi trường SCDI.

Đa dạng sinh học, hay sự phong phú của các dạng sống trên Trái Đất, đóng vai trò then chốt trong việc duy trì cân bằng sinh thái và hỗ trợ sự sống của con người. Tuy nhiên, các hoạt động của chúng ta đang đẩy nhanh tốc độ suy giảm đa dạng sinh học, đặt ra những thách thức nghiêm trọng cho tương lai.

Đa dạng sinh học là gì?

Đa dạng sinh học sự đa dạng của tất cả các loài động thực vật, vi sinh vật, hệ sinh thái và các quá trình sinh thái trên Trái Đất. Mỗi loài và sinh vật này cùng nhau hoạt động trong các hệ sinh thái, như một mạng lưới phức tạp, để duy trì sự cân bằng và hỗ trợ sự sống. Nó đảm bảo các chức năng thiết yếu như lọc không khí và nước, duy trì độ phì nhiêu của đất, thụ phấn cho cây trồng và điều hòa khí hậu. Sự đa dạng này cũng cung cấp nguồn tài nguyên cho y học, nông nghiệp và nhiều lĩnh vực khác.

Suy giảm đa dạng sinh học - thực trạng và nguyên nhân

Theo Báo cáo Sức sống Hành tinh 2024 của Tổ chức Quốc tế về Bảo tồn Thiên nhiên (WWF), các quần thể động vật hoang dã trên toàn cầu đã giảm trung bình 73% trong 50 năm qua. Đặc biệt, ở các khu vực giàu đa dạng sinh học như Mỹ Latinh và Caribe, con số này lên tới 95%. Tốc độ tuyệt chủng hiện tại được ước tính cao hơn gấp 1.000 lần so với trước khi con người xuất hiện.

Sự suy giảm này chủ yếu do:

• Phá hủy môi trường sống qua việc chặt phá rừng, đô thị hóa và mở rộng nông nghiệp làm mất đi nơi sinh sống của nhiều loài.
• Ô nhiễm môi trường từ chất thải công nghiệp, nông nghiệp và sinh hoạt gây ô nhiễm đất, nước và không khí, ảnh hưởng đến sức khỏe và sự sống còn của các loài.
• Biến đổi khí hậu - thay đổi nhiệt độ và mô hình thời tiết ảnh hưởng đến môi trường sống và nguồn thức ăn của nhiều loài.
• Khai thác quá mức qua các hình thức săn bắt, đánh bắt và thu hoạch, làm giảm số lượng cá thể và đẩy nhiều loài đến bờ vực tuyệt chủng.

Ảnh: Phá rừng là một trong những nguyên nhân gây suy giảm đa dạng sinh học

Hậu quả của suy giảm đa dạng sinh học

Sự suy giảm đa dạng sinh học đang gây ra những hậu quả nghiêm trọng cho con người. Trước hết, nó đe dọa an ninh lương thực khi các loài thụ phấn như ong, bướm giảm số lượng, làm ảnh hưởng đến cây trồng và suy giảm chất lượng đất, kéo theo sản lượng nông nghiệp sụt giảm.

Đồng thời, sức khỏe con người cũng chịu ảnh hưởng lớn. Việc mất các loài sinh vật quý giá trong nghiên cứu y học khiến nguồn dược liệu tiềm năng bị thu hẹp. Hệ sinh thái mất cân bằng còn làm gia tăng nguy cơ lây lan dịch bệnh truyền nhiễm từ động vật sang người.

Ngoài ra, nền kinh tế chịu tổn thất nặng nề khi các ngành như nông nghiệp, ngư nghiệp và du lịch phụ thuộc vào tài nguyên thiên nhiên không còn hoạt động được hiệu quả.

Đâu là giải pháp cho tình trạng suy giảm đa dạng sinh học?

Ngân hàng gen là một trong những giải pháp quan trọng nhằm đối phó với tình trạng suy giảm đa dạng sinh học. Đây là nơi lưu trữ hạt giống, DNA và các vật liệu di truyền của nhiều loài để bảo tồn nguồn gen quý giá và hỗ trợ phục hồi các loài bị đe dọa. Ví dụ, Ngân hàng Hạt giống Toàn cầu Svalbard tại Na Uy hiện lưu giữ hàng triệu mẫu hạt giống từ khắp nơi trên thế giới, đóng vai trò như một "kho dự trữ" cho đa dạng sinh học thực vật.

Ảnh: Ngân hàng Hạt giống Toàn cầu Svalbard tại Na Uy

Mỗi cá nhân cũng có thể góp phần bằng cách ủng hộ các tổ chức bảo tồn, tiêu dùng bền vững, bảo vệ môi trường sống địa phương qua trồng cây, làm sạch môi trường, và nâng cao nhận thức về đa dạng sinh học.

Bảo vệ đa dạng sinh học là trách nhiệm của tất cả chúng ta. Hãy cùng bắt đầu từ những thay đổi nhỏ nhất để hướng tới một tương lai bền vững cho trái đất và các thế hệ tương lai!