Bức tranh của cộng đồng người Liên giới tính hiện nay không hiện lên với một gam màu đơn sắc chủ đạo của một cá nhân, mà là sự kết nối của nhiều màu sắc. Mỗi màu sắc đứng cạnh nhau làm nên một bức tranh đa sắc màu của những người Liên giới tính.

Màu lặng lẽ

“Có nhiều trường hợp, trẻ bẩm sinh là người liên giới tính đã bị thực hiện phẫu thuật từ trước khi các em có thể nhận thức. Trong quan điểm của rất nhiều người trong xã hội Việt Nam hiện nay, liên giới tính là một cái gì đó… khuyết tật. Vì vậy, nhiều cha mẹ đã thực hiện phẫu thuật bộ phận sinh dục hay can thiệp y tế cho con cái, để con trở thành một “nam giới” hay “nữ giới hoàn toàn” từ khi các con còn quá bé và không có quyền nói lên tiếng nói của mình.”

Dù hiện nay, các bác sỹ, những người hoạt động trong lĩnh vực y tế đã mang quan điểm cởi mở và cấp tiến hơn rất nhiều về vấn đề phẫu thuật giới tính cho trẻ em, thanh thiếu niên và thậm chí là những người trưởng thành có khả năng tự chủ về nhận thức và hành vi, song cũng còn đó rất nhiều trong xã hội, các cha mẹ khi có con là một người liên giới tính bẩm sinh, cảm thấy đó là một “căn bệnh”, một “dị tật” cần phải được điều chỉnh. Mong muốn con mình được phẫu thuật hay can thiệp y tế để trở thành một “người nam, hay người nữ bình thường” có thể xuất phát từ tình yêu thương và hy vọng con mình có một tương lai suôn sẻ, hạnh phúc. Nhưng bên cạnh đó, những cuộc phẫu thuật từ quá sớm có nguy cơ rất lớn kéo theo những hệ lụy về sức khỏe thể chất và tinh thần về sau của mỗi người. Một bộ phận rất lớn những người liên giới tính sống trong gam màu lặng lẽ, họ mất đi quyền cất tiếng nói tự do của mình.

Màu tự kỳ thị

“Bác sỹ đã sửa chữa bạn như thế nào vậy?”

- “Từ nhỏ đến lớn, rất nhiều khi các bạn trong cộng đồng nghe phải những câu nói như thế. Riết rồi chúng là những cái lồng hình thành nên sự tự ti, tự kỳ thị chính mình của các bạn Liên giới tính như mình.”

Khác với người có bản dạng giới không giống với giới tính sinh học của mình (hay còn gọi là người Chuyển giới), pháp luật Việt Nam hiện nay đã quy định rõ ràng hơn về định nghĩa cũng như thủ tục cho một người Liên giới tính có thể chuyển đổi giới tính của mình trên giấy tờ. Song những quy định đó, vô hình trung, có thể làm mạnh mẽ thêm quan niệm, suy nghĩ về “sự bình thường” của giới tính trong xã hội. Vì sao tôi cần phải “được” trải qua can thiệp về y tế? Vì sao tôi cần phải thuộc về “nam” hay “nữ” để có thể được là một con người hợp pháp trên các giấy tờ tùy thân của mình? Có phải do tôi bị bệnh không? Và tôi đã, hay cần được “sửa chữa” khuyết tật đó của bản thân? Đối mặt với trăm ngàn câu hỏi, cái nhìn khác lạ từ xã hội, rất nhiều người Liên giới tính mang trong mình sự nghi hoặc về bản thân, nhận thấy mình là một bệnh nhân và cần đến bệnh viện để trở thành một con người bình thường.

Màu lỡ làng

Có những câu chuyện thực tế, như một người Liên giới tính bẩm sinh khi còn rất nhỏ cha mẹ đã quyết định phẫu thuật để con trở thành một “nam giới chính hiệu”. Trong quá trình lớn lên và hình thành nhận thức, bạn nhận ra bản dạng giới của mình là nữ giới. Như mọi người trong xã hội, bạn mong được công nhận, mong được thể hiện và sống một cách chính danh với bản dạng giới của mình. Nhưng khi đó, bạn ấy nhận ra bạn đã trải qua một cuộc phẫu thuật từ nhỏ. Và theo những quy định của luật pháp hiện nay, cần phải trải qua can thiệp y tế để một người có thể thay đổi giới tính trên giấy tờ tùy thân của mình.

Nếu phải trải qua thêm một lần nữa những can thiệp y tế, dường như đó là điều đau đớn và nguy hiểm đến mức không thể đối với một đời người.

Màu trắng

Các bức tranh đều được vẽ trên nền giấy trắng. Nếu ta quay lại với những gốc rễ nhất của con người, hãy nhớ rằng bản thân khái niệm nhị nguyên với hai cực âm - dương, nam - nữ đã được quan niệm đại chúng đóng khung rất nhiều năm trong quá trình phát triển xã hội, bản thân điều cội nguồn nhất, Mẹ Tự nhiên cho chúng ta một cuộc sống đa dạng hơn thế. Những người Liên giới tính đã luôn xuất hiện trong lịch sử, có lẽ họ không nằm trong đại đa số con người, nhưng họ tồn tại và với số lượng không hề nhỏ. Đối với người ngoài, người Liên giới tính thường không dễ để nhận biết như những người có thể hiện giới khác với giới tính sinh học, nhưng họ tồn tại và họ, cũng như mọi người trên trái đất, có quyền khẳng định mình và cất lên tiếng nói về tự do thân thể mình. Màu trắng là màu mà ở đó, không có sự “bình thường” hay “điển hình” nào được vẽ lên, mà là những khác biệt và đa dạng - một điều kỳ diệu mà Tự nhiên ban tặng cho sự sống, và đó là một góc nhìn xã hội cần thiết mang theo khi nhìn nhận về người Liên giới tính.

Biên tập: Chương trình Hỗ trợ Mạng lưới Cộng đồng - SCDI